دوران بلوغ یک دوران بسیار پرفراز و نشیب بوده که باعث تغییرات کلی بدن شده و دورانی است که شخص از کودکی خود خارج و وارد نوجوانی می‌شود. از این رو تغییرات هورمونی، اخلاقی، ظاهری و جسمی بسیار زیادی را تجربه خواهند کرد، که گاها این تغییرات برای خود شخص و به خصوص برای خانواده‌ها، کمی دردسرساز و چالش برانگیز است. در دوران بلوغ و وارد شدن به دوره نوجوانی بسیار از نوجوانان دچار اضافه وزن شده و به بیماری چاقی مبتلا می‌شوند. این موضوع به وارد شدن به دوره نوجوانی و بلوغ مربوط بوده و از آن به عنوان چاقی در دوران بلوغ یاد می‌شود. عوامل بسیار زیادی در به وجود آمدن این موضوع نقش دارد که عوارض زیادی هم به دنبال خواهد داشت. با ما همراه باشید تا به راحتی با رعایت برخی از نکات از چاقی در دوران بلوغ جلوگیری کرده و به کاهش وزن نوجوان خود کمک کنید.
چاقی در دوران بلوغ چیست؟
چاقی در دوران بلوغ یک مشکل بسیار جدی شناخته شده و برای بسیاری از نوجوانان به خصوص خانواده‌هایشان، تبدیل به یک معضل بسیار بزرگ شده است. بلوغ دورانی است که در آن تغییرات هورمونی هورمون‌های جنسی رخ می‌دهد و شخص از نظر روحی و روانی و فیزیکی ظاهری، تغییرات بسیار زیادی را در خود تجربه میکند. هورمون رشد نیز در این دوران دست خوش تغییر شده و همین تغییرات هورمونی میتواند متابولیسم بدن نوجوان در دوران بلوغ را تغییر دهد و شاخص توده بدنی نوجوان را از حد نرمال خود بالاتر و به سمت چاقی ببرد.
چاقی در دوران بلوغ به همین معنا بوده که شخص از نظر فیزیکی و ظاهری بنا به دلیل تغییرات شدید هورمونی، چاق شده و دچار اضافه وزن در دوران نوجوانی می‌شود. که اگر این موضوع پیگیری نشود و در زمان مناسب آن از آن جلوگیری نشود، میتواند شخص را با مشکلات بسیار زیادی روبرو سازد.
علل چاقی در نوجوانان
علل چاقی در دوران بلوغ و نوجوانی متفاوت می‌باشد و این موضوع به عوامل بسیار زیادی وابسته است. همه ما می‌دانیم که اضافه وزن و چاقی زمانی رخ می‌دهد که شخص کالری دریافتی بیشتری از کالری مصرفی خود دریافت کند. اما علل چاقی در دوران بلوغ و نوجوانی میتواند بنا به دلایل زیر رخ دهد:
1ـ تغییرات هورمونی
تاثیر هورمون‌ها بر چاقی نوجوانان بسیار تاثیرگذار بوده و علل اصلی چاقی در این دوران، تغییرات شدید هورمونی می‌باشد.
2ـ خوردن غذاهای ناسالم و خوراکی‌های فرآوری شده
در این سن بنا به دلیل تغییرات هورمونی نوجوانان، میل به خوردن غذاهای سالم در آن‌ها افزایش می‌یابد. بسیاری از نوجوانان در هفته، چندین مرتبه فست فود خورده و یا هر روز از خوراکی‌های ناسالم استفاده می‌کنند. این موضوع باعث چاقی افراطی در آنهاست.
3ـ خواب نامناسب
احتمال ایجاد اختلال خواب و بدخوابی در نوجوانان بسیار بالاست. از این رو نخوابیدن و یا دیر خوابیدن آن‌ها علاوه بر آسیب رساندن به هورمون رشد آن‌ها و تغییرات هورمونی شدید، باعث چاقی و اضافه وزن نیز خواهد شد.
4ـ کم تحرکی
امروزه و با پیشرفت علم استفاده از وسایل الکتریکی و فضای مجازی بسیار بالا رفته است. نوجوانان ممکن است با استفاده زیاد از موبایل و فضای مجازی، بازی‌های یارانه‌ای و کلاس‌های آنلاین خود، دچار کم تحرکی شوند.
5ـ درس خواندن بیش از اندازه
برخی از نوجوانان به مطالعه درس علاقه زیادی دارند و این موضوع حالت افراطی برای آنان ایجاد میکند. یکی دیگر از علل چاقی در دوران بلوغ، این است که شخص مرتبا به یک صورت نشسته و هیچ تحرک سالمی ندارد.
6ـ کارکرد ناقص هورمونی و غدد درون ریز
ایجاد مشکل در غده تیروئید که باعث کم کاری تیروئید شود و یا فعالیت بیش از اندازه غدد فوق کلیوی، میتواند باعث چاقی در این دوران شود.
7ـ متابولیسم و سوخت و ساز بدن
مهم است که متابولیسم و سوخت و ساز بدن در دوران بلوغ به حدی باشد که بتواند از چاقی بیش از اندازه در این دوران جلوگیری کند. برخی از نوجوانان با ورود به دوران بلوغ، متابولیسم درونی بدنشان تغییر کرده و کند می‌شود. زمانی هم که سوخت و ساز بدن کند باشد چاقی رخ می‌دهد.
8ـ مسائل اقتصادی و اجتماعی
مسائل اجتماعی و اقتصادی نیز بنا به دلیل تاثیر بر روی سلامت روان نوجوان، بر روی چاقی در دوران بلوغ بسیار تاثیرگذار است. دوران بلوغ دروانی است که شخص دچار حساسیت‌هایی شده و استرس و اضطراب او در رابطه با هر مساله‌ای بالا می‌رود. این استرس و اضطراب بنا به دلایل اجتماعی و یا اقتصادی و فرهنگی خانواده، میتواند باعث برهم خوردن تعادل روانی نوجوان شده و به دنبال این موضوع، تغییرات هورمونی او نیز دچار اختلال شود و چاقی صورت گیرد.
9ـ سبک زندگی
سبک زندگی بر چاقی در دوران بلوغ بسیار تاثیرگذار است. داشتن سبک زندگی سالم مانند داشتن یک رژیم غذایی سالم، داشتن فعالیت بدنی سالم و انجام یک تمرین ورزشی، خواب مناسب و تفریحات سالم، میتواند این موضوع را به خوبی کنترل کند. در مقابل سبک زندگی ناسالم یکی از علل اصلی و کلی چاقی در دوران بلوغ به حساب می‌آید.
10ـ ژنتیک
ژنتیک یک عامل بسیار مهم است که در شکل گیری تیپ بدنی شما تاثیرگذار است. برخی از نوجوانان ممکن است که ارث چاقی را داشته باشند و این موضوع در کنار سایر عوامل، باعث تشدید آن شود.
عوارض چاقی در دوران نوجوانی
چاقی در نوجوانان با عوارض خاص خودش همراه بوده و اگر به موقع از آن جلوگیری نشود، میتواند شخص را با مشکلات بزرگ و کوچکی درگیر سازد. برخی از عوارض چاقی در دوران نوجوانی عبارت است:
- افسردگی
- بالا رفتن استرس و اضطراب
- کاهش اعتماد به نفس
- ایجاد درد و مشکلات در مفاصل
- ایجاد بیماریهای قلبی
- آسم و تنگی نفس
- دیابت
- بالا رفتن فشار خون
- افزایش کلسترول
- چرب شدن کبد
روش‌های پیشگیری و درمان چاقی در نوجوانان
پیشگیری از چاقی در نوجوانان یکی از کارهایی است که باید توسط والدین و یا خود نوجوان انجام شده و پیگیری شود. تا بیش از اندازه نشده و نوجوان را از نظر جسمی و روانی از بین نبرد. برخی از روش‌های پیشگیری و درمان چاقی در دوران بلوغ و نوجوانی شامل موارد زیر می‌باشد:
- سعی کنید سبک زندگی کل خانواده تغییر کند. تمامی افراد خانواده دست به دست هم دهند و سبک زندگی خود را بهبود بخشند. برای کسب مهارت بیشتر در این زمینه می توانید لایف استایل سالم را مطالعه نمایید.
- شما به عنوان والدین باید همانند یک الگوی خوب رفتار کنید. نوجوان شما به رفتار شما نگاه میکند. پس بسیار مراقب بوده و سعی کنید الگوی خوبی برای او باشید.
- سعی کنید یک زمان مشخصی را برای فرزندانتان تعیین کنید تا به تماشای تلوزیون و کار با گوشی و کامپیوتر خود بگذراند.
- نوجوان خود را تشویق کنید که در ساعت مشخصی خوابیده و بیدار شود.
- او را به انجام فعالیت‌های ورزشی تشویق کرده و شرایط را برای او فراهم کنید.
- نوجوان خود را تشویق کنید که آب فراوان در طول روز بنوشد.
- میان‌وعده‌های سالم را در برنامه غذایی نوجوان خود قرار دهید.
- او را تشویق کنید که در روز، چندین وعده سبزیجات بخورد.
- از خرید غذاهای ناسالم و خوراکی‌های ناسالم برای او خودداری کنید.
- شرایط روحی و روانی آرام و سالمی را برای او فراهم نمایید.
بهترین ورزش‌ها برای کاهش وزن در دوران بلوغ
چاقی در نوجوانان بسیار خطرناک بوده و باید درمان چاقی نوجوانان، جدی گرفته شود. از این رو ما در قبل راهکارهای بسیار مفیدی را به شما عزیزان معرفی نمودیم. یکی از راه‌های بسیار عالی و مناسب که تاثیر بسیار زیادی بر کنترل چاقی در این دوران دارد، ورزش کردن است. ورزش دارای رشته‌های مختلف بوده و بسیار متنوع می‌باشد. حال با توجه به این موضوع، بهترین ورزش برای کاهش وزن در نوجوانان چه ورزش و یا ورزش‌هایی است؟
- در ابتدا باید بگوییم که موضوع مهم این است که نوجوان شما به چه رشته ورزشی و فعالیت ورزشی علاقمند است. شما باید با توجه به علاقه و استعداد او آن را در فعالیت ورزشی ثبت نام کنید. برخی از نوجوانان عاشق فوتبال بوده و برخی عاشق ورزش‌های رزمی. برخی به دو علاقه داشته و برخی به ورزش‌های آمادگی جسمانی و قدرتی.
- این موضوع مهم را هم باید در نظر بگیرید که بیش از اندازه به فرزند خود فشار نیاورید تا هر روز و در مدت‌های طولانی ورزش کند. زیرا آسیب دیده و همچنین از انجام فعالیت‌های ورزشی خسته و دلزده می‌شود.
- حال باتوجه به تحقیقات صورت گرفته، انجام تمرینات ورزشی با شدت کم و متوسط در مدت زمان کم اما به طور مداوم و مستمر، میتواند به کاهش وزن نوجوان در دوران بلوغ او کمک بسیاری کند.
- رشته‌های ورزشی مانند دوچرخه سواری، قایقرانی، شنا، بدنسازی، فیتنس، ایروبیک، زومبا، ورزش‌های رزمی کم خطر و انواع ورزش‌های توپی میتواند برای نوجوان شما و کمک به کاهش وزن او مفید باشد.
تاثیر رژیم‌های ناسالم و کاهش وزن سریع بر نوجوانان
تغذیه سالم برای نوجوانان بسیار مهم و ضروری است. نوجوانان در این دوران، برای عملکرد بهتر هورمون رشد و سایر هورمون‌های بدنشان، و همچنین جلوگیری از چاقی در دوران بلوغ و نوجوانی، باید رعایت یک رژیم غذایی سالم را در برنامه خود قرار دهند.
کاهش وزن سریع برای نوجوانان زمانی اتفاق میافتد که نوجوان سبک زندگی خود را تغییر داده و آن را با توجه به مواردی که ذکر شد، رو به بهبود، تغییر دهد. سریع‌ترین راه نیز رعایت رژیم غذایی به همراه ورزش و فعالیت سالم است. تاثیر رژیم‌های ناسالم بر این موضوع به حدی است که یکی از مهم‌ترین عوامل و رایج‌ترین عوامل بر این موضوع شناخته می‌شوند.
طبق مقاله منتشر شده از سایت webmd:
Overeating too much or eating unhealthy foods can result in obesity and depression. However, eating too little or eating food that does not correctly nourish teens can lead to disordered eating. Teenagers are the most at-risk age for eating disorders.
Adolescence not only marks the beginning of someone’s adulthood, but it is also a significant moment for teens to develop healthy choices in their life. Understanding what those healthy choices are, how to develop good food habits, and what a good diet looks like are important in the short term, but also for someone’s whole life. This is true physically and mentally.
پرخوری یا خوردن غذاهای ناسالم میتواند منجر به چاقی و افسردگی شود. با این حال، کم‌خوری یا مصرف غذاهایی که به درستی نوجوانان را تغذیه نمی‌کنند نیز میتواند منجر به اختلالات تغذیه‌ای شود. نوجوانان در معرض بیشترین خطر برای ابتلا به این اختلالات هستند.
نوجوانی نه‌تنها آغاز دوران بزرگسالی فرد است، بلکه یک دوره بسیار مهم برای شکل‌گیری انتخاب‌های سالم در زندگی نوجوانان محسوب می‌شود. درک اینکه این انتخاب‌های سالم چه چیزهایی هستند، چگونه باید عادات غذایی خوب را ایجاد کرد، و یک رژیم غذایی مناسب چه شکلی دارد، نه‌تنها در کوتاه‌مدت بلکه در تمام طول زندگی اهمیت دارد — چه از نظر جسمی و چه از نظر ذهنی.
پیشنهاد اِس جِی
چاقی دردوران بلوغ یکی از مسائل بزرگ و مهم برای تمام خانواده‌هایی است که نوجوان دارند. این موضوع میتواند به یک دردسر بزرگ تبدیل شود. اما جای نگرانی نیست. شما می‌توانید به راحتی و با رعایت برخی از نکات ساده، از این موضوع جلوگیری کرده و یا آن را به خوبی درمان نمایید. یکی از راه‌هایی که با خواندن این مقاله متوجه آن شدیم، داشتن یک برنامه غذایی سالم همراه با برنامه تمرینی مناسب است که میتواند به نوجوان شما در کاهش وزن، کمک بسیار زیادی برساند.
شما عزیزان می‌توانید به راحتی با ثبت نام در سایت اِس جِی و یا تماس با پشتیبانی، با بهترین متخصصین و مربیان تیم قوی سایت ورزش بانوان SJ ارتباط برقرار کنید. با دریافت مشاوره دقیق و بررسی کامل توسط مربی و متخصصین تغذیه، بهترین برنامه تمرینی و برنامه غذایی برای نوجوان شما با توجه به شرایط او، تهیه می‌شود و در اختیار شما عزیزان قرار می‌گیرد.
سایر منابع:
خیلی وقت بود همچین توضیح دقیقی ندیده بودم. ممنون ازتون که اینقدر باحوصله و عالی نوشتید
خواهش میکنم پریسا عزیز؛
سپاسگزارم؛
خوشحالیم که توانسته ایم رضایت شما بانوی زیبا را جلب کنیم.
سلام من پسرم تو بلوغ یهویی چاق شده، نمی‌دونم طبیعیه یا باید رژیمش کنم؟
سلام جناب شهاب بزرگوار؛
چاقی در دوران بلوغ میتواند تحت تاثیر تغییرات هورمونی و افزایش طبیعی اشتها اتفاق بیفتد. با این حال، اگر افزایش وزن از حد طبیعی فراتر رود، نیاز به بررسی رژیم غذایی و فعالیت بدنی فرد وجود دارد. توصیه می‌شود بدون اقدام به رژیم‌های سختگیرانه، با مشاوره‌ی متخصص تغذیه یا پزشک کودکان، شیوه‌ی زندگی سالم‌تری برای نوجوان طراحی شود.
خودم وقتی نوجوان بودم تو دوران بلوغ یه عالمه اضافه وزن پیدا کردم. بعداً کلی سختی کشیدم تا کمش کنم!
آزاده عزیز؛
تغییرات وزن در دوران بلوغ امری رایج است، اما اضافه وزن قابل توجه ممکن است در آینده به مشکلات سلامتی مانند دیابت و بیماریهای قلبی منجر شود. ایجاد عادتهای غذایی سالم و تشویق به فعالیت‌های ورزشی منظم از این مشکلات جلوگیری میکند.
عالی بود
سپاسگزارم مریم عزیز؛
خوشحالیم که توانسته ایم رضایت شما بانوی زیبا را جلب کنیم.
چاقی تو بلوغ ارثیه؟ پسر منم مثل باباش تپل شده!
ماریا عزیز؛
همانطور که گفته شد، چاقی میتواند زمینه‌ی ژنتیکی داشته باشد، اما محیط، عادات غذایی و میزان فعالیت بدنی نقش بسیار مهمی دارند. در خانواده‌هایی که سابقه‌ی اضافه وزن وجود دارد، پیشگیری و کنترل وزن اهمیت بیشتری پیدا میکند.
سلام دخترم تازه رفته تو سن بلوغ و وزنش زیاد شده خیلی استرس دارم که نکنه دیگه نتونه وزنشو کنترل کنه
سلام ستاره عزیز؛
افزایش وزن در اوایل بلوغ در بسیاری از نوجوانان دیده می‌شود. اما اگر این روند ادامه پیدا کند، میتواند زمینه‌ساز چاقی بزرگسالی شود. توصیه می‌شود با ایجاد الگوهای سالم غذایی، کنترل مصرف خوراکی‌های پرکالری و افزایش تحرک، از تثبیت اضافه وزن جلوگیری شود.
خیلی کامل بود ممنون
خواهش میکنم مارال عزیز؛
خوشحالیم که توانسته ایم رضایت شما بانوی زیبا را جلب کنیم.
سلام من شنیدم چاقی تو بلوغ طبیعیه و خودش بعداً درست میشه. درسته؟
سلام سادنا عزیز؛
در برخی نوجوانان، تغییرات هورمونی بلوغ موجب افزایش وزن موقت می‌شود و با رشد قدی بعدی، ممکن است تعادل برقرار گردد. با این حال، پیگیری وضعیت رشد و وزن توسط پزشک کودکان اهمیت بالایی دارد تا در صورت لزوم اقدامات لازم انجام شود.